Hebreeuwse kalender

De hebreeuwse (of joodse) kalender is een luni-solaire kalender. Dat wil zeggen de maanden zijn gesynchroniseerd met de maancyclus, terwijl het kalenderjaar in de pas blijft met de seizoenen. Hierdoor begint iedere maand rond nieuwe maan en komt de 15e van elke maand overeen met volle maan. Eens per twee of drie jaar wordt een schrikkelmaand toegevoegd om de kalender synchroon te houden ten opzichte van de omloop rond de zon. Het begin van de joodse dag komt overeen met zonsondergang.

Onze westerse (of Gregoriaanse) kalender stamt uit 1582 en werd ingesteld door Paus Gregorius XIII, omdat de Juliaanse kalender op de lange duur te onnauwkeurig is. Het enige verschil met de laatste is dat de schrikkeldag (29 februari) niet wordt toegevoegd als het jaartal deelbaar is door 100, maar wel als het deelbaar is door 400. De Gregoriaanse kalender werd effectief op 4 oktober 1582 (Juliaanse kalender), waarbij de volgende dag de datum 15 october meekreeg.

De Juliaanse kalender werd ingesteld door Julius Cæsar in 46 vC en onderging diverse wijzigingen tot de definitieve vorm in 8 nC zijn beslag kreeg. De dag begint om middernacht. Een jaar is een schrikkeljaar wanneer het deelbaar is door 4. Bij negatieve jaren (vC) geldt dat een jaar een schrikkeljaar is wanneer de deling door 4 een rest van 1 oplevert.

Astronomen moeten vaak rekenen met datumverschillen. Bijvoorbeeld: een dubbelster gaat iedere 1433,7 dagen in eclips. Zo'n eclips is waargenomen op 21 september 2014 om 17:03 uur UTC. Wanneer kunnen we het eerstvolgende eclips-tijdstip verwachten? Je zou kunnen uitgaan van de kalender en dan het aantal dagen aftellen. Maar het is veel simpeler om de datum/tijd om te zetten naar de zogenaamde 'Julian day'. Dit is het aantal dagen (plus fractie) dat is verlopen sinds maandag 1 januari 4713 vC om 12.00 uur (volgens de Juliaanse kalender).